شستشوی نما عملیاتی در جهت زیباسازی و مراقبت از نمای ساختمان است. انجام این عملیات در طول زمان با تکنولوژی، همگام شده و کیفیت و بازدهی آن بالا رفته است. در گذشته، مسئله دسترسی به ارتفاع، چالشی حل­ ناشدنی به نظر می‌رسید. همچنین عملیات نماشویی به دلیل استفاده از تجهیزات ابتدایی، بسیار طولانی ­تر از امروز بود. در این مقاله، شستشوی نما در گذشته و امروز را با یکدیگر مقایسه می‌کنیم. ازآنجاکه بسیاری از افراد با تصور کاهش هزینه هنوز هم استفاده از تجهیزات و راه‌های قدیمی را ترجیح می‌دهند؛ در این مقاله نشان خواهیم داد که شستشوی نما با استفاده از تکنولوژی‌های مدرن، چگونه در هزینه نیز صرفه‌جویی خواهد کرد.

دلایل اهمیت شستشوی نما

در جهان صنعتی امروز، محیط زندگی انسان نیز روزبه‌روز آلوده‌تر شده است. این آلودگی را می‌توانیم حتی روی نمای ساختمان‌های اطرافمان هم مشاهده کنیم. آلودگی نما نه‌تنها زیبایی را از ساختمان می‌گیرد بلکه برای سلامتی نما نیز خطرناک است. علت جدا شدن سنگ‌های نما، ترک‌خوردگی رنگ یا پوسته‌پوسته شدن آن و دیگر آسیب‌هایی که به‌خصوص در ساختمان‌های بلند شهرهای بزرگ می‌بینیم، نفوذ انواع آلودگی از مواد شیمیایی گرفته تا رطوبت و حشرات موذی در نما است. به دلایل گفته‌شده، لازم است که نمای ساختمان حتما به‌صورت دوره‌ای و با امکانات و تجهیزات مناسب، شسته شود. یک نمای تمیز، به‌خصوص برای ساختمان‌های تجاری و اداری، نتایج غیرمستقیمی مانند افزایش فروش، جلب اعتماد بیشتر مشتریان و ارزش‌افزوده را نیز در بر خواهد داشت.

شستشوی نما در گذشته ای نه چندان دور

تا همین چند دهه پیش و به‌خصوص در کشور ما شستشوی نمای ساختمان‌های بلند حتی به فکر صاحبان و ساکنان آن نیز نمی‌رسید. دلیل این موضوع، عدم وجود امکانات مناسب برای کار در ارتفاع بود. به همین دلیل هم ساختمان‌های بزرگی که در تهران یا دیگر شهرهای بزرگ ساخته می‌شدند، پس از مدتی ظاهر بسیار ناخوشایندی به خود می‌گرفتند. در مورد ساختمان‌های با ارتفاع کم یا متوسط مانند اغلب خانه‌های مسکونی نیز تجهیزات رایج، وسایلی ابتدایی مانند تی، آب و غیره بودند. شستشوی نما با این تجهیزات تنها در مواردی بازدهی دارد که نما چندان آلوده نباشد. حتی مواد شوینده نیز همان‌هایی بودند که در مصارف خانگی استفاده می‌شدند. این مواد در مواردی اصلا کارایی نداشته و در مواردی هم رنگ نما را تخریب می‌کردند. تنها راه دسترسی به ارتفاعات نه‌چندان زیاد هم استفاده از داربست بود. داربست سازه­ای است که می‌تواند، دسترسی به ارتفاعات تا 2.5 متر را فراهم کند اما بسیار خطرناک است. احتمال اینکه کارگران تعادل خود را به هر دلیل روی داربست از دست بدهند، زیاد است. به همین دلیل، شستشوی نما یا هرگونه عملیاتی که با استفاده از داربست انجام می‌شد، به‌احتمال بالای خسارات جانی آغشته بود. در خصوص ساختمان‌های بلند، مانند ساختمان‌های تجاری و مسکونی شهر تهران تنها راه دسترسی به ارتفاع، استفاده از بالکن‌ها بود. این راه دسترسی نه‌تنها مساحت زیادی از ساختمان را تحت­ پوشش قرار نمی‌داد بلکه بازدهی بسیار کمی هم داشت. خطر سقوط کارگران نیز در این روش، بسیار بالا بود.

هزینه شستشوی نما در گذشته

تمامی محدودیت‌های گفته‌شده در بخش قبل، سرعت و کیفیت نماشویی را تحت­الشعاع قرار می‌داد. با پایین آمدن سرعت؛ هزینه، دشواری انجام پروژه و دستمزد کارگران نیز بیشتر می‌شد. همچنین، کیفیت پایین نتیجه شستشوی نما ، ساختمان را در آینده نزدیک به انجام مجدد این عملیات محتاج می­کرد. به‌این‌ترتیب، با یک نگاه کلی و منطقی، نماشویی در گذشته، چندان کار مقرون­به­صرفه­ای به نظر نمی­رسید.

 شستشوی نما در عصر حاضر

تکنولوژی، صنعت شستشوی نما را نیز مانند دیگر جنبه‌های زندگی انسان مدرن، دستخوش تغییر و تحولی عظیم کرده است. امروزه، مسئله دسترسی به ارتفاعات با راه‌حل‌های مختلفی، برطرف شده است. در این قسمت، انواع تکنولوژی‌هایی که به کمک این صنعت آمده‌اند را معرفی می‌کنیم.

تکنولوژی راپل

تکنیک راپل، یکی از رایج‌ترین، پربازده‌ترین و ایمن‌ترین تکنیک‌های کار در ارتفاع است. در این روش، کارگران با استفاده از سیم‌های بکسل و فولادی بسیار محکم از پشت‌بام ساختمان، آویزان شده و توسط چندین طناب نگه‌دارنده، محافظت می‌شوند. سیم‌های فولادی نیز روی پشت‌بام و توسط ماشین‌آلات خاصی، نگه‌داشته می‌شوند. علاوه بر ایمنی، کارگران در این روش با آزادی عمل تقریبا بی‌نظیری می‌توانند، تمام نقاط نما را تحت شستشو قرار دهند. امکانی که در گذشته میسر نبود و به همین دلیل، نمای ساختمان به‌طور صد درصد، تمیز نمی‌شد. این روش این امکان را برای کارگران فراهم آورده است که در طول ارتفاع ساختمان، به‌راحتی جابجا شوند. امکان حمل انواع تجهیزات، مانند سطل، تی، پمپ فشارقوی آب و غیره نیز برای آن‌ها وجود دارد. علاوه بر امکان آویزان شدن فردی از سقف ساختمان، امکان آویزان کردن یک عرشه متحرک از پشت‌بام نیز وجود دارد. روی این عرشه‌ها معمولا چندین نفر کارگر می‌توانند، عرض قابل‌توجهی از نما را هدف شستشو قرار دهند.

ماشین بالابر

برای ساختمان‌هایی که امکان آویزان شدن از سقف آن‌ها وجود ندارد، ماشین بالابر یک جایگزین عالی برای شستشوی نما است. این ماشین دارای جک بالابر و عرشه است که کارگران روی آن سوارشده و می‌توانند تمامی تجهیزات خود را هم در آن مستقر کنند. این روش برای ساختمان‌هایی با ارتفاع متوسط، بسیار کارآمد است. حسن ماشین بالابر نیز این است که کارگر، بدون جابجایی‌های متعدد می‌تواند، شستشوی نما را برای بخش قابل‌توجهی از نما به اتمام برساند. همچنین، فضای بیشتری هم برای تجهیزات خود دارد.

ربات­ های شستشوی نما

این گزینه، هنوز به کشور ما راه نیافته است؛ با این‌حال در کشورهای پیشرفته کم­کم در حال جا افتادن است. این ربات‌ها دستگاه‌های بزرگ یا کوچکی هستند که به نمای ساختمان چسبیده و از راه دور، کنترل می‌شوند. شرکت‌هایی که عمدتا در کشورهای جنوب شرق آسیا مانند سنگاپور مستقر هستند، نمونه‌هایی از این دستگاه‌ها را ارائه کرده‌اند. برخی از معروف‌ترین این شرکت‌ها عبارت‌اند از:

• Erylon با برند Clean-Kong
• SERBOT با برند GEKKO
• KITE Robotics با برند Ozmo
• Xiamen Pufeng با برند Pufeng
• SWISS ROBOT AG با برند SWISS ROBOT FR-2
• Voliro با برند Voliro Spraying Drone
• Wall Robotics با برند Wall-R

توسعه تجهیزات شستشوی نما

همان‌طور که گفتیم در گذشته، شستشوی نما تنها به روش دستی انجام می‌شد اما امروزه از انواع ماشین‌آلات پمپ فشارقوی مانند واترجت و واترسندبلاست نیز استفاده می‌شود. از مزایای این تجهیزات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرعت بالا
• پوشش دهی بهتر و با جزئیات دقیق
• امکان مات کردن نما با استفاده از دستگاه واترسندبلاست
• سهولت نماشویی برای کارگران
• نفوذ کمتر آب در نمای ساختمان
• امکان استفاده از مواد شیمیایی مناسب شستشوی رنگ و نما بدون تماس با دست

هزینه شستشوی نما با تجهیزات مدرن

در نگاه اول، شاید استفاده از تجهیزات مدرن، هزینه بیشتری نسبت به روش‌های سنتی داشته باشد. مسلما اجاره ماشین‌آلات پیشرفته، هزینه بیشتری در بردارد اما افزایش سرعت و کیفیت کار، افزایش طول عمر نمای ساختمان و مزایای غیرمستقیمی که در بخش ابتدایی مقاله به آن‌ها اشاره کردیم، درنهایت استفاده از این تجهیزات را مقرون‌به‌صرفه و ازلحاظ مالی منطقی‌تر از روش‌های سنتی، ساخته است.

سخن آخر

شستشوی نما یکی از اقدامات دوره‌ای و ضروری برای حفظ زیبایی و سلامتی نمای ساختمان است. در گذشته نه‌چندان دور، چالش دسترسی به ارتفاع ساختمان، حل­ نشدنی به نظر می‌رسید و روش‌های موجود هم پرخطر و کم ­بازده بودند. بااین‌حال در قرن بیست و یکم، پیشرفت تکنولوژی این صنعت را نیز دگرگون ساخته است. امروزه، استفاده از تکنیک‌های مختلفی برای دسترسی به ارتفاع مانند راپل، ماشین بالابر و حتی ربات‌های شستشوی نما کار نماشویی را بسیار آسان‌تر و موثرتر از گذشته کرده است. این تکنولوژی‌ها درنهایت، هزینه‌های نگهداری از نمای ساختمان را نیز در بلندمدت، کاهش داده‌اند.

مقایسه ابزار قدیمی و جدید در شستشوی نما